Mục đích
- Trốn thuế nhập khẩu.
- Lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại.
- Trốn tránh các biện pháp kiểm soát ngoại thương.
- Lừa dối người tiêu dùng, trục lợi bất chính.
Bối cảnh thương mại quốc tế hiện nay
- Các khu vực mậu dịch tự do (FTA) được hình thành ngày càng nhiều.
- Xu hướng bảo hộ mậu dịch xuất hiện dưới nhiều hình thức (chống bán phá giá, chống trợ cấp, tự vệ,...).
Chế độ ưu đãi thuế quan phổ cập (GPS)
Ưu đãi đơn phương của các nước phát triển dành cho các nước đang và kém phát triển.
- Nước được ưu đãi.
- Thời gian ưu đãi.
- Mặt hàng ưu đãi.
- Mức độ ưu đãi.
- Tiêu chí xuất xứ.
Xuất xứ không ưu đãi
Nghị định 31/2018/NĐ-CP, Thông tư 05/2018/TT-BCT.
- Công đoạn gia công, chế biến đơn giản không tạo nên xuất xứ.
- Các tiêu chí xuất xứ hàng hóa không ưu đãi: xuất xứ thuần túy, chuyển đổi mã số hàng hóa (CTC), tỷ lệ phần trăm giá trị (LVC).
Gia công, chế biến đơn giản không tạo nên xuất xứ
1. Các công việc bảo quản hàng hóa trong quá trình vận chuyển và lưu kho (thông gió, trải ra, sấy khô, làm lạnh, ngâm trong muối, xông lưu huỳnh hoặc thêm các phụ gia khác, loại bỏ các bộ phận bị hư hỏng và các công việc tương tự).
2. Các công việc như lau bụi, sàng lọc, chọn lựa, phân loại (bao gồm cả việc xếp thành bộ) lau chùi, sơn, chia cắt ra từng Phần.
3. Thay đổi bao bì đóng gói và tháo dỡ hay lắp ghép các lô hàng; đóng chai, lọ, đóng gói, bao, hộp và các công việc đóng gói bao bì đơn giản khác.
4. Dán lên sản phẩm hoặc bao gói của sản phẩm các nhãn hiệu, nhãn, mác hay các dấu hiệu phân biệt tương tự.
5. Trộn đơn giản các sản phẩm, dù cùng loại hay khác loại.
6. Lắp ráp đơn giản các bộ phận của sản phẩm để tạo nên một sản phẩm hoàn chỉnh.
7. Kết hợp của hai hay nhiều công việc đã liệt kê từ Khoản 1 đến Khoản 6 Điều này.
8. Giết, mổ động vật.
Hưởng thuế suất ưu đãi đặc biệt không hợp pháp.
- Làm giả chứng nhận xuất xứ.
- Chứng nhận xuất xứ không đúng theo Quy tắc xuất xứ.
Gian lận xuất xứ không ưu đãi
Lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại; Trốn tránh các biện pháp kiểm soát ngoại thương.
- Làm giả C/O.
- Chuyển tải bất hợp pháp (trung chuyển, quá cảnh, gửi kho ngoại quan ở nước thứ 3; núp bóng hình thức kinh doanh tạm nhập - tái xuất, chuyển khẩu).
- Ghi nhãn hàng hóa không đúng xuất xứ.
- Các hoạt động lẩn tránh phức tạp.
Cách hình thức lẩn tránh phức tạp
Thượng nguồn (Upstream - sản phẩm đầu vào): thay vì NK sản phẩm nguyên chiếc – đang bị áp thuế PVTM, người NK sẽ nhập khẩu linh kiện - đối tượng không bị áp thuế PVTM, về nhà máy của mình để sản xuất và tiêu thụ.
Lẩn tránh sản phẩm (Side stream): thay đổi nhỏ, không đáng kể cho sản phẩm đang bị áp thuế PVTM hoặc sản xuất ra một sản phẩm thế hệ mới so với sản phẩm đang bị áp thuế PVTM.
Hạ nguồn (Downstream - sản phẩm thuộc công đoạn sau): bổ sung linh kiện quan trọng – đang bị áp thuế chống PVTM vào trong một sản phẩm không bị áp thuế PVTM.
Lắp ráp tại nước thứ 3.
Thông qua công ty sản xuất bị áp mức thuế PVTM thấp hơn.
Thay đổi giá các dạng sản phẩm khác nhau của sản phẩm.
Sản phẩm vòng đời ngắn, công nghệ cao (sản xuất theo series) để lẫn tránh thuế PVTM.
Thông qua hệ thống công ty đa quốc gia (country hopping): giống với hình thức lắp ráp tại nước thứ 3 nhưng có khác là nhà máy sản xuất tại nước thứ 3 đã có từ trước, có sử dụng linh kiện tại nước lắp ráp hoặc từ nước khác không bị áp thuế PVTM, không có quy định về tỷ lệ % chi phí.
Hậu quả của gian lận xuất xứ
- Gây thiệt hại cho người tiêu dùng
- Cạnh tranh không lành mạnh
- Thất thu ngân sách nhà nước
- Ảnh hưởng đến uy tín hàng hóa quốc gia
https://www.haiquanvietnam.com/2021/10/gian-lan-xuat-xu-hang-hoa.html